De draagconstructie voor een Dakkapel: Stap-voor-Stap gids

Welkom bij Zolderbouw Larenstein.  In dit artikel duiken we in de draagconstructie voor een dakkapel. Een goed gebouwde draagconstructie dakkapel geeft je de mogelijkheid om extra ruimte en licht toe te voegen aan je zolderverdieping. Echter, zonder gedegen kennis kan het project snel overweldigend worden of zelfs tot constructiefouten leiden.

In deze stap-voor-stap handleiding nemen we je mee door het hele proces van het bouwen van een draagconstructie voor je dakkapel. Van de eerste planning tot de laatste afwerking, we behandelen alle essentiële stappen. Als professionals in de wereld van dakkapellen weten wij als geen ander hoé belangrijk de draagconstructie voor een robuste  dakkapel is.

Draagconstructie voor een dakkapel Stap 1: Voorbereiding en planning

Een goede voorbereiding is het halve werk bij het bouwen van een draagconstructie dakkapel. Voordat wij de zaag in het dak zetten, moet je eerst grondig plannen en enkele belangrijke zaken regelen. Deze voorbereidingsfase bepaalt grotendeels het succes van je project.

Bepaal de afmetingen van de dakkapel

De juiste afmetingen van je dakkapel zijn cruciaal voor zowel de functionaliteit als het voldoen aan de bouwvoorschriften. Volgens de regelgeving moet de totale breedte van je dakkapel minimaal 1 meter minder zijn dan de breedte van je woning. Dit betekent dat er aan beide kanten minimaal 50 centimeter ruimte moet blijven tot de rand van het dak.

Voor de hoogte geldt een maximum van 1,75 meter voor vergunningsvrij bouwen. Bovendien moet de dakkapel minimaal 0,5 meter onder de nok en boven de dakvoet blijven Deze beperkingen zorgen ervoor dat de dakkapel in balans blijft met de rest van je woning.

Denk goed na over wat je wilt bereiken met je dakkapel. Verschillende afmetingen leveren verschillende ruimtewinst op:

• Een dakkapel van 3 meter breedte: 4 tot 6 m² extra ruimte
• Een dakkapel van 4 meter breedte: 6 tot 8 m² extra ruimte
• Een dakkapel van 5 meter breedte: 7 tot 10 m² extra ruimte

De meest gekozen breedtes zijn 3 of 4 meter, wat prima geschikt is voor extra daglicht en ruimte op je bovenverdieping.

Maak een constructietekening

Een constructietekening is niet alleen handig, maar vaak ook noodzakelijk. Deze tekening toont hoe de dakkapel technisch uitgevoerd moet worden en is essentieel bij het aanvragen van een vergunning. Bovendien geeft het de aannemer of jezelf duidelijke richtlijnen tijdens de bouw.

Een goede constructietekening bevat:

• De exacte afmetingen van de dakkapel
• De dikte van de isolatie
• Het type kozijn
• Details over de draagconstructie
• Aansluitingen op het bestaande dak

Zonder een degelijke tekening worden krachten en knelpunten vaak onderschat, wat kan leiden tot schade of vertraging. Zelfs bij vergunningsvrije dakkapellen is een constructietekening vaak nodig voor de aannemer of verzekeraar.

Controleer of een vergunning nodig is

Of je een vergunning nodig hebt, hangt af van verschillende factoren. Algemeen geldt dat je voor een dakkapel aan de achterzijde of zijkant van je woning vaak vergunningsvrij kunt bouwen, mits je aan alle voorwaarden voldoet. Voor de voorkant is meestal wel een vergunning nodig.

Sinds de nieuwe Omgevingswet van januari 2024 hoef je in veel gevallen geen vergunning meer aan te vragen, maar is een melding bij de gemeente voldoende. De regels verschillen echter per gemeente, wijk, straat en zelfs per woning.

Je kunt controleren of je een vergunning nodig hebt via de Vergunningscheck van het Omgevingsloket. Hier kun je direct online je vergunning aanvragen of een melding indienen.

Voor een vergunningsaanvraag heb je meestal nodig:

• Bouwtekening van de huidige situatie
• Bouwtekening van de gewenste situatie (dak inclusief dakkapel)
• Constructieberekening van de dakkapel

Tot slot, vergeet niet je buren tijdig te informeren over je plannen. Ook als je geen vergunning nodig hebt, is het netjes om je buren op de hoogte te brengen van de werkzaamheden. Daarnaast is het verstandig om je zolder op te ruimen en kostbare spullen te beschermen of weg te halen uit het werkgebied voordat de bouw begint.

Stap 2: Daksparing maken in het bestaande dak

Het maken van een daksparing is een kritieke fase in het bouwproces van een dakkapel. Deze stap vereist precisie en voorzichtigheid, aangezien je letterlijk een gat in je bestaande dak gaat maken. Met de juiste aanpak kun je echter een stevige basis leggen voor je nieuwe draagconstructie dakkapel.

Verwijder dakpannen en dakbeschot

Voordat je kunt beginnen met het plaatsen van de draagconstructie, moet je eerst ruimte maken in het bestaande dak. Allereerst verwijder je de dakpannen ter plaatse van de geplande dakkapel. Werk hierbij zorgvuldig om beschadiging te voorkomen:

1. Controleer of de dakpannen met stormklemmen zijn vastgemaakt en verwijder deze indien nodig
2. Haal de dakpannen voorzichtig weg tot je een opening hebt ter grootte van het nieuwe raam plus ongeveer 3 cm extra rondom
3. Verwijder vervolgens de panlatten (horizontaal) en tengels (verticaal) die in de weg zitten
4. Gebruik een decoupeerzaag om de panlatten door te zagen en verwijder de losse stukken

Nadat je de dakpannen hebt verwijderd, kun je beginnen met het zagen van de sparing in het dakbeschot. Belangrijk is om eerst te controleren of er sprake is van asbestbevattend dakbeschot. Is dit het geval, dan moet je een deskundig asbestverwijderingsbedrijf inschakelen. De verwijdering van asbest moet altijd bij de gemeente worden gemeld, ook als het plaatsen van de dakkapel zelf vergunningvrij is. Bovendien mag de leverancier van de dakkapel dit alleen zelf doen als hij een certificaat heeft voor asbestverwijdering ^[7].

Houd rekening met gordingafstand en panbreedte

Bij het bepalen van de afmetingen van je daksparing moet je rekening houden met twee belangrijke factoren: de gordingafstand en de panbreedte.

De gordingafstand is cruciaal voor de constructieve sterkte van je dak. Wanneer de hoogte van je dakkapel groter is dan de gordingafstand, moet de gording worden onderbroken. In dat geval is het essentieel om de onderbroken gordingen door ‘slapers’ zorgvuldig met boven- en onderliggende gordingen te verbinden. Dit wordt een raveelconstructie genoemd.

Daarnaast is het verstandig om de breedte van je dakkapel af te stemmen op de panbreedte van je dakpannen. Dit zorgt ervoor dat de pannen later goed aansluiten op de zijwanden van je dakkapel, zonder dat je halve dakpannen hoeft te gebruiken. Voor de lengteaansluiting kun je een loodslab gebruiken om alles goed te laten aansluiten.

Gebruik tijdelijke ondersteuning indien nodig

Veiligheid staat voorop bij het maken van een daksparing. Wanneer je gordingen moet onderbreken, is het cruciaal om eerst tijdelijke ondersteuning aan te brengen. Voordat je begint met zagen, plaats je een tijdelijke ondersteuning onder de gording. Pas daarna kun je veilig de gording uitzagen zonder dat de dakconstructie verzwakt.

Het maken van een daksparing is de meest riskante klus bij het plaatsen van een dakkapel. Daarom is het in sommige gevallen noodzakelijk om een constructeur in te schakelen die een constructieberekening kan opstellen. Deze professional kan bepalen welke ondersteuning nodig is en hoe de krachten in de dakconstructie worden verdeeld.

Na het maken van de sparing is het belangrijk om de opening tijdelijk waterdicht af te dekken tot je verder gaat met het plaatsen van de daadwerkelijke dakkapel. Dit voorkomt waterschade aan je woning tijdens het bouwproces.

Het zorgvuldig uitvoeren van deze stap legt de basis voor een solide draagconstructie dakkapel. Door rekening te houden met constructieve eisen en zorgvuldig te werk te gaan, creëer je een veilige en duurzame daksparing waarop je de rest van je dakkapel kunt bouwen.

Stap 3: Plaatsen van de draagconstructie

Na het creëren van de daksparing komt de kern van het project: het plaatsen van de draagconstructie dakkapel. Deze fase bepaalt uiteindelijk hoe stevig en duurzaam je dakkapel wordt. Hierbij is het essentieel om de constructieve principes goed te volgen en de juiste verbindingen te maken.

Monteer gordingen en muurplaat

Allereerst zullen we de gordingen monteren. Dit zijn de horizontale balken die het gewicht van de dakkapel verdelen. Bij het plaatsen hiervan zijn enkele belangrijke punten:

1. Positioneer de gording op een hoogte tussen 800 en 900 mm (gemeten van vloer tot bovenkant gording)
2. Kort de gordingen in op de maat van de sparing plus tweemaal de dikte van de slaper
3. Voeg indien nodig een extra gording toe om doorbuiging te voorkomen

De muurplaat is een horizontale balk die op de dragende muren rust en het gewicht van de dakkapel gelijkmatig verdeelt. Deze wordt stevig bevestigd aan de bestaande constructie en vormt de basis waarop de verticale stijlen komen te staan.

Plaats verticale stijlen en knieschotten

Vervolgens plaats je de verticale stijlen die het kozijn en de wangen van de dakkapel ondersteunen. Het kozijn wordt aan de onderkant geplaatst op een bestaande of speciaal aangebrachte extra gording. Bovendien is het knieschot een essentieel onderdeel van de constructie.

Een knieschot is een bouwkundig element bestaande uit staande balkjes die van de vloer tot aan het schuine dak gemonteerd zijn, meestal op ongeveer 1 meter hoogte. Dit constructieve knieschot heeft een belangrijke functie in de ondersteuning van de kap van de woning – zonder dit element kan de kap inzakken

Bij het plaatsen van een dakkapel op een sporenkap (waar de houten balken van de nok schuin omlaag lopen tot de dakvoet) is het noodzakelijk om aan de onderzijde een constructief knieschot aan te brengen. Daarnaast moet je bij deze constructie speciale onderslagbalken plaatsen die van muur tot muur lopen voor extra stevigheid

Gebruik balkdragers en metalen beugels voor verankering

Om te zorgen dat de dakkapel stevig verankerd is, gebruik je balkdragers en metalen beugels. Balkdragers zorgen ervoor dat het dak voldoende ondersteuning krijgt. Ze zijn gemaakt van verzinkt materiaal, wat zorgt voor duurzaamheid en stevigheid.

Men kan kiezen uit verschillende soorten balkdragers:

• Balkdragers met lip: geschikt voor zwaardere balken
• Balkdragers zonder lip: voldoende voor lichtere balken
• Regeldragers: voor smalle balken tussen dwarsbalken
• Raveeldragers: voor zwaar belaste dwarsbalken

De liggende balken van de dakconstructie worden op het kozijn gelegd en bevestigd met hoekgrijpankers. Tot slot is het belangrijk om de dakkapel goed te verankeren tegen verschuiving bij storm, door gebruik van metalen beugels en schroeven aan de spanten en gordingen.

Nadat alle onderdelen van de draagconstructie stevig zijn gemonteerd en verankerd, ben je klaar voor de volgende stap: het aanbrengen van isolatie en de dakconstructie.

Stap 4: Isolatie en dakconstructie aanbrengen

Nu de draagconstructie stevig op zijn plaats staat, is het tijd voor de isolatie en dakconstructie. Deze fase is essentieel voor een comfortabele en energiezuinige dakkapel die goed beschermd is tegen de elementen.

Breng isolatiemateriaal aan tussen de balken

Voor een goede thermische isolatie van je dakkapel kun je kiezen uit verschillende materialen. Minerale wol zoals steenwol of glaswol is een veelgebruikte optie vanwege de uitstekende isolerende en geluiddempende eigenschappen. Daarnaast zijn ook harde isolatieplaten zoals PIR-platen met tand- en groefsysteem een effectieve keuze.

Installeer het isolatiemateriaal als volgt:

1. Snijd de isolatieplaten iets groter dan de ruimte tussen de balken
2. Klem het materiaal stevig tussen de houten balken van de dakkapel
3. Dicht alle naden en kieren zorgvuldig af met isolatietape of kit
4. Breng een dampwerende folie aan de binnenzijde aan om te voorkomen dat vocht in het isolatiemateriaal trekt

Houd rekening met een hart-op-hart afstand van 600 mm bij het plaatsen van isolatie tussen de stijlen in de wangen van de dakkapel.

Monteer dakbeschot en boeideel

Na het aanbrengen van de isolatie is het tijd om het dakbeschot te monteren. Dit vormt de basis waarop later de dakbedekking komt. Gebruik hiervoor bij voorkeur watervaste materialen zoals OSB-platen.

Het boeideel is een belangrijk maar vaak onderschat onderdeel van je dakkapel. Dit is de afwerking aan de voorkant die zichtbaar is vanaf de straat. Voor boeidelen is Multiplex Okoumé Watervast een uitstekende keuze vanwege de duurzaamheid. Bevestig de boeidelen met RVS schroeven om roestvorming te voorkomen. Bovendien is het verstandig om de schroefgaten voor te boren met een boor met centreerpunt.

Zorg voor goede aansluiting met het bestaande dak

Een correcte aansluiting tussen de dakkapel en het bestaande dak is cruciaal om lekkages te voorkomen. Allereerst is het raadzaam om een folie vanuit de nok van het dakvlak tot op de aansluiting met het dak van de dakkapel aan te brengen.

Voor de verschillende aansluitingen gelden specifieke technieken:

• Onderaansluiting: gebruik purschuim tussen de loodbalk en het bestaande knieschot
• Zijaansluiting: purschuim tussen het bestaande dakbeschot en de onderregel van de zijwang, zowel aan binnen- als buitenkant
• Bovenaansluiting: purschuim tussen bestaand dakbeschot en de MDF plaat van de dakkapel

Werk de bovenaansluiting af met een waterdichte tape (zoals Premtech) op het EPDM en bestaand dakbeschot om te voorkomen dat condens of stuifsneeuw kan binnendringen. Plaats vervolgens een geventileerde panlat met kam op de juiste hoogte zodat de pannen in de juiste lijn lopen.

Stap 5: Buiten- en binnenafwerking

De afwerking van je dakkapel bepaalt niet alleen het uiteindelijke uiterlijk, maar draagt ook bij aan de duurzaamheid en functionaliteit van de constructie. Nu de basisstructuur staat, is het tijd om zowel de buiten- als binnenkant af te werken.

Bevestig buitenbekleding zoals Trespa of Keralit

Voor de buitenbekleding van je dakkapel zijn er verschillende duurzame materialen beschikbaar. Trespa is een populaire keuze vanwege de extreme weersbestendigheid. Dit materiaal bestaat uit tot 70% houtgebaseerde vezels die onder hoge druk en temperatuur met hars worden samengeperst. Hierdoor ontstaat een vormvaste plaat die alle Nederlandse weeromstandigheden probleemloos doorstaat. Bovendien is Trespa vuilwerend, waardoor je dakkapel gemakkelijk schoon te maken is met water en groene zeep.

Keralit is daarentegen een kunststof gevelbekleding die eruitziet als hout, maar niet de nadelen ervan heeft. Het materiaal is onderhoudsarm, wat vooral handig is bij dakkapellen die moeilijk toegankelijk zijn voor onderhoud. Dankzij de toplaag van Renolit blijft je gevel jarenlang beschermd tegen weersinvloeden. Op Keralit krijg je meestal 10 jaar garantie.

Werk de binnenzijde af met gips of MDF

Na het plaatsen van je dakkapel wordt deze doorgaans wind- en waterdicht opgeleverd, maar de binnenzijde vraagt nog om afwerking. Allereerst is het verstandig om aan de binnenkant dampwerende folie aan te brengen. Hiermee voorkom je dat vochtige lucht uit huis in de isolatielaag condenseert, wat tot schimmel en rot kan leiden.

Voor de afwerking van de wanden kun je kiezen tussen:

• Gipsplaten: prijstechnisch voordelig en eenvoudig te stucen
• MDF-beplating: gemakkelijk te verwerken en direct schilderbaar

Bij vochtige ruimtes zijn waterwerende gipskartonplaten (herkenbaar aan het groene karton) een uitstekende keuze. Deze zijn behandeld met een waterafstotend siliconenproduct, waardoor ze beter bestand zijn tegen vocht.

Plaats kozijnen, vensterbank en ventilatieroosters

De vensterbank vormt een belangrijk onderdeel van de afwerking. Om deze te plaatsen volg je deze stappen:

1. Meet nauwkeurig de breedte, hoogte en diepte op
2. Zaag de vensterbank op maat met een decoupeerzaag
3. Breng montagekit aan op de ondergrond
4. Leg de vensterbank op de kit en druk goed aan
5. Vul de naden op met acrylaatkit

Ventilatieroosters zijn essentieel voor een gezond binnenklimaat. Ze zorgen voor toevoer van frisse lucht en verminderen de kans op schimmel- en vochtproblemen. Dit is vooral belangrijk bij goed geïsoleerde dakkapellen. Warme lucht stijgt namelijk op en verzamelt zich op het hoogste punt in huis, vaak de zolder. Zonder goede ventilatie kan deze warme lucht condenseren op koude plekken zoals ramen en wanden, wat resulteert in vochtplekken.

Uiteindelijk verhoogt een goede afwerking niet alleen de levensduur van je dakkapel, maar zorgt ook voor een comfortabele en gezonde leefruimte die naadloos aansluit bij de rest van je interieur.

Conclusie – Draagconstructie voor een Dakkapel

Tot slot: een sterk fundament voor jaren woonplezier

Het bouwen van een draagconstructie dakkapel vraagt precisie en geduld, maar levert uiteindelijk prachtige resultaten op. Zoals we hebben gezien, begint het proces met gedegen voorbereiding en planning, waarbij de juiste afmetingen en eventuele vergunningen cruciaal zijn. Vervolgens volgt het zorgvuldig maken van de daksparing, het plaatsen van de draagconstructie en het aanbrengen van isolatie en dakbedekking. De afwerking vormt letterlijk en figuurlijk de kroon op je werk.

Belangrijk hierbij is wel dat alle stappen nauwkeurig gevolgd worden en geen overhaaste beslissingen neemt. Denk bijvoorbeeld aan de gordingafstand en panbreedte bij het maken van de daksparing, of de juiste verankering met balkdragers en metalen beugels.

Isolatie en ventilatie

Daarnaast moet je aandacht besteden aan isolatie en ventilatie. Deze aspecten zorgen niet alleen voor een comfortabele ruimte, maar dragen ook bij aan energiebesparing en een gezond binnenklimaat. Het gebruik van dampwerende folie en ventilatieroosters voorkomt bovendien vochtproblemen op de lange termijn.

Wees tot slot niet bang om hulp in te schakelen wanneer nodig. Bij twijfel over constructieve elementen is het altijd verstandig een professional te raadplegen. Dit geldt zeker voor de raveelconstructie en het onderbreken van gordingen.

Bedankt voor het lezen van: De draagconstructie voor een Dakkapel: Stap-voor-Stap gids.